وکتور چیست؟ درمورد فرمتها و ویژگیهای آن بیشتر بدانیم.
قطعا بارها نام تصاویر وکتور یا تصاویر برداری به گوشتان خورده است. در گرافیک وکتور، تصویر از نقطههای کنار هم شکل گرفته است. نقطههایی که در نتیجه اتصال آنها از طریق خطوط و منحنیها، تصویر ایجاد میشود. پیدایش این نوع تصویر خود به معنای انقلابی در دنیای طراحی و گرافیک بود. یک اثر هنری وکتور نیز نتیجه گرافیک برداری است. اهمیت تصاویر وکتور زمانی مشخص می شود که بخواهیم ابعاد آن را تغییر دهیم و همچنان کیفیت ثابت بماند. فایل های وکتور را می توان در فرمت های مختلف AI، EPS و WMF ایجاد کرد. مشهورترین محیط ایجاد تصویر برداری، ایلوستریتور است. دیگر نرم افزارها برای استفاده از این نوع تصاویر، فتوشاپ و کورل می باشند. شما با ایجاد فایلهای وکتور قادر خواهید بود که انواع تصاویر از جمله لوگو، بنرها، آثار هنری، اینفوگرافیک ها و … را در کیفیتهای بسیار بالا ایجاد کنید.
تاریخچه پیدایش تصاویر وکتور
از آغاز پیدایش وسایل دیجیتال و به کار بردن اولین گرافیکهای کامپیوتری، وکتور وجود داشته است. استفاده از آن در کامپیوترهای دهه 60 و 70 میلادی رایج بوده است، چرا که ایجاد تصاویر رستر در آن زمان به کامپیوترهای قوی و سیستمهای گران نیاز داشت. اما طولی نکشید که گرافیک رستر در بسیاری از گرافیکهای کامپیوتری به کار رفت. اما در سالهای اخیر، گسترش بازاریابی دیجیتال و تبلیغات نیاز به کیفیت بالای مدلسازی و طراحی دوبعدی و سه بعدی را چند برابر کرد. تصاویر در اندازههای مختلف به چاپ میرسند. بهترین گزینه برای ثابت ماندن کیفیت بالا در بزرگنماییها، گرافیک بر پایه وکتور است. به طوری که امروزه، تقریبا تمام تصاویر و طرحهای گرافیکی که ارائه میشوند، بر این اساس هستند.
همین مسئله اهمیت خود را در طراحی سایت نیز نشان میدهد. طراحان سایت باید به خوبی با ایجاد و به کار بردن فایلهای وکتور در کار خود آشنایی داشته باشند. تصاویر طراحی شده برای سایتها نیز بر روی دیوایسهای مختلف به نمایش درمیآید و بخشی از ریسپانسیو بودن سایت از این طریق تامین میشود.
تفاوت تصویر Raster و وکتور Vector چیست؟
پیکسل و وکتور، هردو کوچکترین واحد تشکیل دهنده تصویر هستند. پیکسل، واحدهای کوچک مربع شکل است به طوری که هر تصویر رستر از قرار گرفتن این مربع ها در کنار هم تشکیل می شود. از طرفی وکتور بر پایه ی روابط ریاضی است. هر نقطه مختصات خود را دارد و با خطوط و منحنی ها به یکدیگر متصل می شوند. شما اگر یک فایل تصویر وکتور را باز کنید، لایه های باز آن را خواهید دید که هر کدام جداگانه قابل تغییر و دستکاری کردن هستند. تصاویر پیکسلی از کنار هم قرار گرفتن تعداد خاصی پیکسل تشکیل شدهاند. بدین صورت که اگر یک تصویر پیکسلی را دوبرابر کنید، تعداد پیکسلها ثابت و اندازه آنها دو برابر خواهد شد. برای همین است که در بزرگنماییهای پی در پی، افت کیفیت تصویر رستر را متوجه خواهید شد. اتفاقی که در تصاویر گرافیک برداری وجود ندارد. از دیگر تفاوتهای گرافیک برداری و رستر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رستر (bitmap) از مربعهای بسیار ریز تشکیل شده است در حالیکه وکتور نقطههایی است که با روابط ریاضی به هم متصل شدهاند
- کیفیت تصویر رستر با تغییر اندازه، تغییر میکند، اما تصویر وکتور بدون کاهش کیفیت قابل بزرگنمایی و تبدیل به تصاویر با ابعاد بزرگتر است.
- برای ایجاد تصاویر پیکسلی یا رستر با کیفیت بالا، نیاز به حجم بالا است. چرا که با بالا رفتن کیفیت، تعداد پیکسلها نیز بیشتر میشود و برای ذخیره آنها نیاز به حافظه بیشتری است. اما در تصاویر وکتور با همان حجم پایین امکان چاپ و تغییر عکس به اندازههای بزرگتر نیز وجود دارد.
- تصاویر رستر در فرمتهای jpg, .png, .gif, .bmp, .tiff ذخیره میشوند. تصاویر وکتور نیز در فرمتهای svg, cgm, .odg, .xml معمول هستند.
فرمت تصویر وکتور چیست؟
شما اگر یک فایل با فرمت وکتور را وارد نرمافزارهای برداری از جمله ایلوستریتور، فتوشاپ و کورل کنید، به لایههای تصویر دسترسی خواهید داشت. به راحتی میتوانید آن را ویرایش کنید، تکه تکه کنید و بدون کم شدن کیفیت، خواستههای خود را بر روی آن اعمال کنید. نحوه شناسایی فایل وکتور نیز به کمک فرمتهای زیر است:
- Ai: این پسوند را باید زیاد دیده باشید. بیشتر در طراحی گرافیکی لوگو به کار میرود. پسوندی که نماینده شرکت ادوبی است و نشان میدهد که از این محیط خروجی گرفته شده و برای نرمافزارهای ادوبی قابل استفاده ایمپورت کردن است.
- Eps: یکی دیگر از فرمتهای فایل وکتور است. این فرمت را میتوانید در محیطهای فتوشاپ، ایلوستریتور و کورل دراو باز کنید. کدهای پست اسکریپت به کار رفته در فرمت eps از پایین آمدن کیفیت آن در فتوشاپ خودداری میکند.
- Svg: از فایلهای وکتور با این پسوند در طراحی وب زیاد استفاده میشود. چرا که براساس XML است. مزیت این فرمت این است که شما میتوانید تصاویر باکیفیت زیاد و کم حجم وارد سایت خود کنید که از سرعت سایت نیز کاسته نشود.
- PDF: مخفف عبارت PORTABLE DOCUMENT FORMAT است که به معنای سند قابل حمل است. آنچه در داخل این فایلها قرار دارد بدون تغییر باقی میماند و میتوان آن را در نرمافزارهای ادوبی و برخی دیگر از نرمافزارها وارد کرد.
کاربرد وکتور در صنعت چاپ
از فایلهای شامل وکتور به خوبی میتوان در صنعت چاپ بهره گرفت زیرا با توجه به اینکه این فایلها از منحنیهای ریاضی تشکیل شدهاند، در هر اندازهای، با وضوح بسیار بالا چاپ میشوند. به طور مثال، یک لوگوی وکتور را میتوان بر روی یک برگ کاغذ یا بر روی یک تابلو تبلیغاتی چاپ کرد که در هر دو، منحنیها و خطوط لوگو به خوبی نمایان هستند.
البته توجه داشته باشید که بخشی از کیفیت تصویر، به میزان فاصله بیننده از تصویر برمیگردد. به طور مثال، درصورتیکه یک تصویر رستر با «وضوح» (Resolution) پایین در یک تابلو تبلیغاتی داشته باشیم اما بیننده در فاصلهای دور ایستاده باشد، این تصویر برای او، با کیفیت به نظر میآید.
درصورتیکه کاراکترهای یک تایپوگرافی را به صورت یک تصویر در نظر بگیریم، آنگاه موارد گفته شده در خصوص تصاویر، برای تایپوگرافی در چاپ و حروفچینی نیز صدق میکند. در گذشته، حروفچینی بر اساس تصاویر «bitmap» انجام میشد و به همین دلیل، برای دستیابی به بیشترین کیفیت، باید از تصاویر با وضوح مشخصی استفاده میشد. چنین فونتهایی قابلیت تغییر مقیاس نداشتند درصورتیکه امروزه، فونتها بر اساس وکتور طراحی میشوند و در مقیاسهای بزرگتری نیز به خوبی تغییر میکنند.
چگونه از فایل وکتور استفاده کنیم ؟
البته این فایل ها در فتوشاپ بصورت تک لایه هستند و امکان ویرایش خاصی ندارند ولی با این حال کاربرد آنها در طراحی غیر قابل انکار است . وکتور ها برای کار های چاپی بسار ایده ال هستند بطوریکه طراحان حرفه ای ترجیح میدهند از این فایل ها برای کارهای چاپی در اندازه ها بزرگ استفاده کنند.
برای ویرایش آسان و بصورت لایه ای از نرم افزار های Adobe Illustrator و Corel استفاده میشود . در این نرم افزار ها برعکس فتوشاپ امکان ویرایش کامل به کاربر داده شده است.
اهمیت Vector در گرافیک
در دنیای طراحی گرافیک، وکتورها بخش اعظمی در صنعت چاپ و طراحی را به خود اختصاص میدهند. به طور مثال، همواره لوگوها باید فرمتی به صورت وکتور داشته باشند زیرا خطوط و منحنیهایی که در لوگوها وجود دارند، باید به هنگام چاپ در اندازههای مختلف، شکل مناسب خود را حفظ کنند. به همین دلیل است که میتوانید لوگو خود را بر روی تابلوهای تبلیغاتی بزرگ قرار دهید یا اینکه آنرا بر روی خودکار کوچکی چاپ کنید.
علاوه بر این، آیکونها نیز بهتر است فرمتی به صورت وکتور داشته باشند. وکتورها میتوانند سبب سادگی و سرعت در انجام پروژههای طراحی شوند. با استفاده از وکتورها، طراحان در زمان خود صرفهجویی میکنند که این امر، صرفهجویی در هزینه را نیز به همراه دارد و در عین حال، نتایجی با کیفیت بالا بدست میدهد.
اگر نرمافزار مربوط به وکتورها را در اختیار نداشته باشید، بهرهگیری از آنها امکانپذیر نیست. فایلهای حاوی وکتور به طور معمول با پسوندهای «.eps» یا «.ai» نگهداری میشوند. از اینرو، در صورتیکه به چنین فایلهایی دسترسی داشتید، حتی بعد از اتمام پروژه خود، آنها را حذف نکنید زیرا همواره برای طراحی به این فایلها نیاز پیدا میکنید.
سوالات متداول در مورد وکتور
چرا بهتر است در طراحی لوگو از وکتور استفاده کنیم؟
وکتورها حجم کمی داشته و مستقل از رزولوشن هستند. میتوان آنها را بزرگ و کوچک کرد و در هر رزولوشن بدون از دست دادن جزئیات و وضوح آن تصویر را چاپ کرد.
بهترین نرمافزارهایی که از فایلهای لایه باز وکتور پشتیبانی میکنند؟
ادوبی ایلاستریتور و کورل دراو. در صورت باز کردن فایلهای وکتور در نرم افزار Adobe Illustrator و Corel فایل ها به صورت لایه باز اجرا میشوند و شما میتوانید بدون پایین آمدن کیفیت هرگونه تغییری در فایل بدهید.
نتیجه :
وکتورها میتوانند موجب سادگی و سرعت در انجام پروژههای طراحی شوند. با استفاده از وکتورها، طراحان در زمان خود و در نتیجه هزینهها صرفهجویی میکنند و در عین حال، نتایجی با کیفیت بالا بدست میآورند.
بهرهگیری از وکتور در طراحیهای مدرن ، نقش بسیاری دارد. وکتور تقریبا خالق تمام تایپوگرافی های امروزی است. مدلسازیهای سه بعدی و گرافیکهای کامپیوتری امروز، مدیون پیشرفت و توسعه در هنر وکتور و تصویرسازی است
دیدگاهتان را بنویسید